เจาะลึกแนวทางในการพัฒนาสู่ตำแหน่ง “ครูเชี่ยวชาญ” วPA ปี 2568
สวัสดีครับ วันนี้ครูเชียงรายจะพาทุกท่านมาทำความเข้าใจแนวทางการพัฒนาตนเองสู่ตำแหน่ง “ครูเชี่ยวชาญ” ตามเกณฑ์ วPA หรือ ว 9/2564 ซึ่งเป็นระบบใหม่ที่ช่วยลดความซับซ้อน เพิ่มความโปร่งใส และมุ่งเน้นผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจริงกับผู้เรียน
ทำไมต้อง วPA (ว 9/2564)
เกณฑ์ใหม่อย่าง วPA มีเป้าหมายหลักคือ “ให้ครูกลับไปอยู่กับห้องเรียน” และเน้นการพัฒนาผู้เรียนอย่างแท้จริง โดยครูไม่ต้องเตรียมเอกสารจำนวนมาก ไม่ต้องรับคณะกรรมการที่โรงเรียน และสามารถส่งหลักฐานผ่านระบบออนไลน์ dPA ได้อย่างสะดวก
ข้อดีของ วPA มีหลายประการ เช่น
- ใช้ผลงานวิชาการเพียง 1 เรื่อง
- ไม่ผูกกับขั้นเงินเดือน
- ลดภาระเอกสาร
- ค่าใช้จ่ายน้อยลง
- ประเมินเร็วขึ้น บางรายรู้ผลภายใน 8 เดือน
หัวใจของการยื่นขอ “ครูเชี่ยวชาญ”
หัวใจสำคัญของการยื่นขอวิทยฐานะครูเชี่ยวชาญคือ ผลงานทางวิชาการที่มี “คุณภาพ” และ “ประโยชน์” โดยต้องแสดงออกถึงการคิดค้น ปรับเปลี่ยน และใช้จริงในห้องเรียนจนเกิดผลลัพธ์ที่ประจักษ์กับนักเรียน
หลักการสำคัญมี 2 ด้าน คือ
- คุณภาพ (50 คะแนน)
แสดงให้เห็นถึงการคิดค้นหรือปรับเปลี่ยนแนวคิดทางการศึกษาให้เกิดนวัตกรรมการสอนที่เหมาะสมกับผู้เรียน - ประโยชน์ (50 คะแนน)
ต้องมีหลักฐานว่าผลงานนั้นนำไปใช้ได้จริง และส่งผลดีต่อผู้เรียน สถานศึกษา หรือชุมชน
ครูเชี่ยวชาญไม่ได้วัดแค่ผลงาน แต่วัดที่ผลลัพธ์ของนักเรียน
คำกล่าวที่ว่า “นักเรียนต้องเชี่ยวชาญก่อนครู” คือหลักคิดสำคัญของเกณฑ์นี้ ครูที่จะได้รับการยอมรับว่าเป็น “เชี่ยวชาญ” จะต้องมีผลงานที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ของนักเรียนอย่างแท้จริง ไม่ใช่เพียงแค่มีเอกสารดี
การเตรียมผลงานอย่างเป็นระบบ
การเตรียมตัวควรเริ่มตั้งแต่วันนี้ โดยแนะนำให้ดำเนินการพัฒนาการสอนในรูปแบบต่อเนื่อง ไม่ใช่เพียงเพื่อการยื่นขอเท่านั้น ซึ่งสิ่งที่ต้องส่งประกอบการพิจารณา ได้แก่
- คลิปแรงบันดาลใจ (10 นาที)
- คลิปจัดการเรียนการสอน (60 นาที)
- แผนการสอน 1 แผน
- ไฟล์ผลลัพธ์จากผู้เรียน (3 ไฟล์)
- ไฟล์ผลงานทางวิชาการ (1 ไฟล์)
รางวัลไม่ใช่สาระหลัก แต่เป็นผลพลอยได้
แม้การได้รับรางวัลต่าง ๆ จะไม่ได้รับคะแนนในเกณฑ์นี้โดยตรง แต่การที่ครูมีเป้าหมายและความมุ่งมั่นในการพัฒนาการสอน ก็ทำให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ที่ลึกซึ้ง ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อเด็กและช่วยส่งเสริมการเติบโตทางวิชาชีพ
ตัวอย่างความสำเร็จจากครูจริง
ครูหลายคนที่ผ่านการประเมินได้กล่าวตรงกันว่า เกณฑ์ใหม่นี้ทำได้จริงและเห็นผล เช่น
- การพัฒนาหลักสูตรชีววิทยาที่ตอบโจทย์ผู้เรียน
- การใช้บทประพันธ์ไทยเพื่อฝึกการคิดวิเคราะห์
- การให้นักเรียนร่วมบันทึกคลิปการสอนและสะท้อนผลการเรียนรู้
สิ่งเหล่านี้แสดงให้เห็นว่าการทำงานร่วมกับนักเรียนอย่างใกล้ชิดคือกุญแจสำคัญ
คำแนะนำสู่ความสำเร็จ
- ศึกษาเกณฑ์ วPA ให้ละเอียด
- พัฒนาการจัดการเรียนการสอนอย่างต่อเนื่อง
- ใช้ปัญหาในห้องเรียนเป็นจุดเริ่มของการทำงานวิจัย
- มองผลงานวิชาการเป็นเครื่องมือพัฒนา ไม่ใช่ภาระ
- มีความเชื่อมั่นในตนเอง
สรุป
ครูเชี่ยวชาญไม่ใช่ตำแหน่งที่ได้มาด้วยชื่อเสียงหรือเอกสาร แต่เป็นบทพิสูจน์ของครูที่สามารถพัฒนาเด็กให้เชี่ยวชาญได้จริง วPA คือโอกาสที่เปิดกว้างให้ครูทุกคนได้พิสูจน์ความสามารถในสนามจริง และเติบโตบนเส้นทางสายวิชาชีพอย่างมั่นคงและภาคภูมิใจ
อ่านข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการขอวิทยฐานะ วPA ได้ที่ สำนักงาน ก.ค.ศ.
ดูตัวอย่างการจัดทำแผนและแบบฟอร์มอื่น ๆ ได้จากบทความ รวมแนวทางขอ วPA ครบทุกขั้นตอน
ศึกษาผลงานตัวอย่างของครูผู้ผ่านเกณฑ์ได้ที่ คลังข้อมูลครูเชียงราย
