ครูหลายคนที่จบการศึกษาระดับสูง โดยเฉพาะในระดับ ปริญญาเอก (ดุษฎีบัณฑิต) มักมีคำถามว่า “สามารถนำวุฒินั้นมาใช้ ลดระยะเวลา ในการขอวิทยฐานะ หรือเลื่อนวิทยฐานะได้หรือไม่?” โดยเฉพาะผู้ที่จบ สาขาบริหารการศึกษา ซึ่งเป็นสาขายอดนิยมของครูผู้บริหารและครูที่ต้องการพัฒนาตนเอง
วันนี้ครูเชียงรายจะพาไปดูคำตอบที่ชัดเจนจากผู้ทรงคุณวุฒิและวิทยากรของสำนักงาน ก.ค.ศ. เกี่ยวกับเรื่องนี้ว่า “จบ ป.เอก บริหาร ใช้ลดเวลาสอนได้ไหม?”
จบปริญญาเอกบริหาร ใช้ลดเวลาสายงานสอนได้หรือไม่?
จากการสรุปข้อมูลในการอบรมเรื่อง “ และวิทยฐานะ” และกิจกรรม Live ของทาง สำนักงาน ก.ค.ศ. เมื่อมีผู้ถามว่า:
“หากครูจบปริญญาเอก สาขาบริหารการศึกษา จะสามารถใช้วุฒินั้นลดระยะเวลาในสายงานสอนได้หรือไม่?”
คำตอบคือ: “ไม่สามารถทำได้”
เนื่องจาก…
หลักเกณฑ์การใช้วุฒิลดระยะเวลา
- ต้องเป็น วุฒิที่ ก.ค.ศ. รับรอง
- ต้องเป็น วุฒิระดับสูงสุดของผู้ขอ
- และที่สำคัญที่สุด ต้องเป็นวุฒิใน “สายงานการสอน”
ซึ่งในกรณีนี้ วุฒิ ปริญญาเอก สาขาบริหารการศึกษา จัดอยู่ใน “สายบริหาร” ไม่ใช่ “สายสอน” จึงไม่สามารถใช้ลดระยะเวลาในสายวิทยฐานะของครูผู้สอนได้ครับ
แล้วใช้วุฒิ ป.โท ที่ตรงสายการสอนแทนได้หรือไม่?
คำถามนี้ก็น่าสนใจเช่นกัน หลายคนจบปริญญาเอกบริหาร แต่อาจมีวุฒิปริญญาโทที่ตรงสายกับกลุ่มวิชา เช่น สาขาวิชาภาษาไทย คณิตศาสตร์ หรือปฐมวัย
คำตอบจากวิทยากร: “ไม่สามารถใช้ได้โดยตรง”
เพราะการลดระยะเวลาจะต้องใช้วุฒิ ระดับสูงสุด ของผู้ขอเท่านั้น
มีทางออกหรือทางเลือกหรือไม่?
ใช่ครับ มีทางเลือกอยู่!
สามารถดำเนินการได้โดย…
- ให้ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา หรือหน่วยงานต้นสังกัด
- ทำหนังสือเสนอขอยกเว้นหลักเกณฑ์ ไปยัง ก.ค.ศ.
- ผ่านการพิจารณาของ คณะกรรมการ ก.จ.ศ. หรือ ก.ค.ศ. เป็นรายกรณี
นั่นหมายความว่า หากผู้ขอมีวุฒิ ป.เอก ที่ไม่ตรงสายการสอน แต่มีวุฒิ ป.โท ที่ตรงสาย อาจสามารถใช้วุฒิ ป.โท ลดเวลาได้ แต่ต้องได้รับการอนุมัติเป็นรายกรณี เท่านั้น
สรุปชัด ๆ: ปริญญาเอกบริหาร ใช้ลดเวลาสอนไม่ได้
| รายการ | ใช้ลดเวลาได้ไหม? | หมายเหตุ |
|---|---|---|
| ป.เอก บริหารการศึกษา | ❌ ไม่ได้ | ไม่ใช่วุฒิสายสอน |
| ป.โท สาขาวิชาที่สอน | ❌ โดยตรงไม่ได้ | ต้องขออนุมัติเป็นรายกรณี |
| ป.เอก สายวิชาที่สอนตรง (เช่น ภาษาไทย, คณิต) | ✅ ได้ | หากตรงกับกลุ่มวิชาสอน |
ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมจากแหล่งทางการ
- เว็บไซต์ ก.ค.ศ.: https://www.otepc.go.th/
- ประกาศเรื่องเกณฑ์วิทยฐานะ และคุณวุฒิที่ใช้ในการลดเวลา
- สอบถามโดยตรงที่กลุ่มบริหารงานบุคคล เขตพื้นที่ที่สังกัดอยู่
บทสรุป
แม้ว่าการจบปริญญาเอกจะเป็นความภาคภูมิใจและช่วยพัฒนาศักยภาพของครูได้เป็นอย่างดี แต่ในทางปฏิบัติ “วุฒิ ป.เอก สาขาบริหารการศึกษา” ไม่สามารถนำมาใช้ลดระยะเวลาในสายการสอนได้ เนื่องจากไม่ใช่วุฒิสายวิชาเอกที่เกี่ยวข้องกับการสอนโดยตรง หากต้องการใช้วุฒิระดับรองอย่างปริญญาโทแทน จำเป็นต้องได้รับการอนุมัติจาก ก.ค.ศ. เป็นกรณีไป
ดังนั้น แนะนำให้คุณครูทุกท่านศึกษาหลักเกณฑ์อย่างรอบคอบ และปรึกษาหน่วยงานต้นสังกัดก่อนยื่นขอวิทยฐานะทุกครั้งครับ.
