วันที่ 15 กันยายนของทุกปี ถูกกำหนดให้เป็น “วันศิลป์ พีระศรี” เพื่อรำลึกถึงผู้ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นบิดาแห่งศิลปะร่วมสมัยของไทยและผู้ก่อตั้งมหาวิทยาลัยศิลปากร ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ผู้อุทิศชีวิตเพื่อวงการศิลปะไทยจนวาระสุดท้าย
ประวัติและการศึกษา
ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี มีชื่อเดิมว่า Corrado Feroci เกิดเมื่อวันที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2435 ที่เมืองฟลอเรนซ์ ประเทศอิตาลี ท่านสำเร็จการศึกษาจากราชวิทยาลัยศิลปะแห่งนครฟลอเรนซ์ และได้รับตำแหน่งศาสตราจารย์เมื่ออายุเพียง 23 ปี
การเดินทางสู่ประเทศไทย
ในปี พ.ศ. 2466 ศาสตราจารย์ศิลป์ได้ชนะการประกวดออกแบบเหรียญเงินตราสยามที่จัดขึ้นในยุโรป ซึ่งนำไปสู่การเดินทางมารับราชการในประเทศไทยในฐานะช่างปั้นประจำกรมศิลปากร ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
บทบาทสำคัญในวงการศิลปะไทย
- การก่อตั้งสถาบันการศึกษา: ท่านได้ก่อตั้ง “โรงเรียนประณีตศิลปกรรม” ซึ่งต่อมาพัฒนาเป็นมหาวิทยาลัยศิลปากร โดยท่านดำรงตำแหน่งคณบดีคนแรกของคณะจิตรกรรมประติมากรรม
- ผลงานประติมากรรม: ศาสตราจารย์ศิลป์ได้รับมอบหมายให้ออกแบบและสร้างอนุสาวรีย์สำคัญหลายแห่ง เช่น:
- พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
- อนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี
- พระบรมราชานุสาวรีย์พระเจ้าตากสินมหาราช
3. การวางรากฐานการศึกษาศิลปะ: ท่านได้วางรากฐานการเรียนการสอนศิลปะแบบตะวันตกในประเทศไทย ซึ่งมีอิทธิพลต่อวงการศิลปะไทยจนถึงปัจจุบัน
คำสอนที่จดจำ
ศาสตราจารย์ศิลป์มีคำสอนที่ลูกศิษย์จดจำและนำมาใช้เป็นแนวทางในการทำงานศิลปะ เช่น:
- “ศิลปะยืนยาว ชีวิตสั้น” เน้นย้ำถึงความสำคัญของการสร้างสรรค์ผลงานที่จะอยู่ยาวนานเกินกว่าชีวิตของศิลปิน
- “นายไม่อ่านหนังสือ นายจะรู้อะไร” กระตุ้นให้ศิลปินหมั่นศึกษาหาความรู้ใหม่ๆ อยู่เสมอ
ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2505 สิริอายุได้ 69 ปี แต่ผลงานและอิทธิพลของท่านยังคงมีชีวิตอยู่ในวงการศิลปะไทยตราบจนทุกวันนี้ การจัดงานรำลึกในวันศิลป์ พีระศรี จึงเป็นการแสดงความกตัญญูและตระหนักถึงคุณูปการอันยิ่งใหญ่ที่ท่านมีต่อวงการศิลปะและการศึกษาของประเทศไทย