IS โครงงานวิจัยในระดับนักเรียน ทำอย่างไร ทำยังไง เริ่มตรงไหน ?
โครงงาน จัดเป็นงานวิจัยในระดับนักเรียน ซึ่งหมายถึง การศึกษาเรื่องราวต่างๆที่สนใจ โดยนำวิธีการทางวิทยาศาสตร์มาใช้ในการศึกษาและแก้ปัญหาในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง โดยมีการวางแผนการดำเนินการการศึกษาเป็นการทำโครงงาน ลงมือศึกษา สำรวจ ดำเนินการเพื่อรวบรวมข้อมูลแล้วนำมาประมวลผลจนได้ข้อสรุปออกมาเป็นผลงานที่สมบูรณ์ โดยมีครู อาจารย์ หรือผู้ทรงคุณวุฒิเป็นที่ปรึกษา และกำกับดูแลตั้งแต่การเลือกหัวข้อที่จะศึกษาค้นคว้า ดำเนินการวางแผนแบบประดิษฐ์ สำรวจทดลอง เก็บรวบรวมข้อมูลรวมทั้งการแปลผล สรุปผล และการนำเสนองาน
องค์ประกอบของโครงงาน
ถ้าเราพิจารณาโครงสร้างของร่างกายมนุษย์เราก็จะพบว่าประกอบด้วยส่วนต่างๆ ที่สำคัญคือ ศรีษะ ไหล่ลำตัว แขน ขา มือและเท้า นอกจากนี้ร่างกายของมนุษย์ยังมีอวัยวะอื่น ๆ อีกมากมายที่ประกอบกันทำให้เป็นร่างกายของมนุษย์สมบูรณ์ เช่น หู ตา ปาก นิ้วมือ อวัยวะสืบพันธุ์ ฯลฯ ซึ่งทำให้มนุษย์สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ในสังคม โครงงาน ก็มีลักษณะเช่นเดียวกัน คือ หมายถึงระบบโครงสร้างและองค์ประกอบต่าง ๆ ทั้งหมดของกิจการ หรือชิ้นงานต่าง ๆ ที่เราจะต้องดำเนินการ หรือผลิตให้สำเร็จลุล่วงไปตามจุดประสงค์ที่กำหนดไว้ ส่วนประกอบที่สำคัญของโครงงาน
10 ขั้นตอนการทำโครงงานอย่างง่าย
1. กำหนดแนวทางการทำโครงงานจากการสังเกตจากสิ่งแวดล้อมใกล้ตัว
2. ระบุจุดมุ่งหมายของโครงงานในรูปของปัญหา การระบุปัญหาคือ การศึกษาสถานการณ์ ข้อเท็จจริง อาจอยู่ในรูปของข้อความ เพลง ตาราง กราฟ รูปภาพ ตามที่กำหนดให้ หรือตามความสนใจ
3. ค้นคว้าหาข้อมูลเกี่ยวกับหัวข้อโครงงาน จากหนังสือ ตำรา เอกสาร บทความ อินเทอร์เน็ต วารสารต่างๆ หรือค้นหาจากงานวิจัยที่ผู้วิจัยไว้แล้ว
4. ตั้งสมมติฐาน คือ การคาดคะเนคำตอบล่วงหน้า ก่อนทำการทดลอง โดยการสังเกต ความรู้ หรือประสบการณ์เดิมเป็นพื้นฐาน
5. ออกแบบวิธีดำเนินการทำโครงงานอย่างละเอียด ได้แก่ แนวทางการศึกษาค้นคว้า วัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็นต้องใช้ วิธีการสำรวจ รวบรวมข้อมูล วิธีการปรดิษฐ์ วิธีการวิเคราะห์ข้อมูล และการวางแผนปฏิบัติงาน เช่น กำหนดระยะเวลาในการทำการทำงานแต่ละขั้นตอน เป็นต้น
6. ดำเนินการทำโครงงานเพื่อรวบรวมข้อมูล ขั้นนี้เป็นการลงมือสร้าง ทดลองหรือศึกษาเรื่องที่สนใจ
7. บันทึกผลการปฏิบัติโครงงาน
8. สรุปผลจากข้อมูล เพื่อตอบว่าสมมติฐานที่ตั้งไว้ถูกต้องหรือไม่ ตรงตามวัตถุประสงค์หรือไม่ การสรุปผลเป็นการสรุปที่ให้ได้ใจความสั้นๆหรืออาจกล่าวได้ว่าเป็นการย่อความผลการทดลองนั่นเอง
9. เมื่อนักเรียนดำเนินการทำโครงงานจนครบทุกขั้นตอนที่ต้องทำ คือ การเขียนรายงาน ขั้นตอนทั้งหมดของโครงงาน การเขียนรายงานโครงงานเป็นการนำเสนอผลงานการดำเนินการเป็นเอกสาร ซึ่งการเขียนรายงานโครงงานการศึกษาค้นคว้าและสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง เป็นวิธีสื่อความหมายที่มีประสิทธิภาพวิธีหนึ่งเพื่อให้คนอื่นๆ ได้เข้าใจแนวความคิด วิธีดำเนินงานการศึกษาค้นคว้าข้อมูล ผลที่ได้ ตลอดจนข้อสรุปและข้อเสนอแนะต่างๆเกี่ยวกับโครงงานนั้น
10. เผยแพร่และนำเสนอผลงานที่ได้ศึกษาค้นคว้าสำเร็จแล้ว ให้ผู้อื่นได้รับรู้และเข้าใจ อาจทำได้ในแบบต่างๆกัน เช่นการนำแสดงในรูปแบบนิทรรศการ ซึ่งมีทั้งการจัดการแดงและการอธิบายด้วยคำพูด หรือในรูปแบบของการรายงานปากเปล่า ไม่ว่าการนำเสนอผลงงานจะอยู่ในรูปแบบใด ควรครอบคลุมประเด็นสำคัญคือ มีความชัดเจน เข้าใจง่ายและมีความถูกต้องในเนื้อหา
