แนวข้อสอบครู วิชาเอกอุตสาหกรรมศิลป์

แนวข้อสอบครู วิชาเอกอุตสาหกรรมศิลป์

ความหมายและลักษณะของงานช่าง

งานช่าง เป็นงานที่มีความสำคัญเกี่ยวข้องกับการดำเนินกิจกรรมในชีวิตประจำวันของมนุษย์ เป็นส่วนใหญ่ การมีความรู้ความเข้าใจ สามารถปฏิบัติงานตามทักษะกระบวนการทางช่างอย่างถูกต้อง ก็จะเป็นประโยชน์ต่อการนำไปใช้ในการดำรงชีวิตประจำวันได้เป็นอย่างดี ทั้งในเรื่องการเลือกและใช้ การดูแลบำรุงรักษา การซ่อมแซมปรับปรุงแก้ไข การสร้างหรือผลิตชิ้นงาน วัสดุสิ่งของเครื่องมือเครื่องใช้ในบ้าน รวมทั้งการประดิษฐ์นวัตกรรมในเชิงอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ช่าง หมายถึง ผู้ชำนาญในการฝีมือ หรือศิลปะอย่างใดอย่างหนึ่ง

งานช่าง หมายถึง งานที่ใช้เป็นพื้นฐานเกี่ยวกับการสร้าง การผลิต การซ่อมแซมบำรุงรักษา การแก้ไขดัดแปลงสิ่งของเครื่องใช้ในบ้าน เพื่อใช้ในการดำรงชีวิตประจำวันได้อย่างมีความสุข ซึ่งแบ่งได้เป็น 2 ลักษณะ ดังนี้

1. งานผลิต ทำหน้าที่เป็นผู้สร้างหรือผลิต ประดิษฐ์คิดค้นผลิตภัณฑ์ วัสดุสิ่งของ เครื่องมือเครื่องใช้ ในบ้าน

2. งานบริการ ทำหน้าที่เป็นผู้ติดตั้ง ซ่อมแซม บำรุงรักษา หรือแก้ไขดัดแปลงเครื่องใช้ในบ้าน ให้ใช้งานได้ยาวนานขึ้น

คุณค่าและประโยชน์ของงานช่าง

คุณค่าและประโยชน์งานช่างต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ มีดังนี้

1. ช่วยให้เกิดการพัฒนาความรู้พื้นฐานและทักษะทางงานช่าง เพื่อเป็นแนวทางในการศึกษาต่อ หรือประกอบอาชีพ เช่น ช่างไม้ ช่างปูน ช่างไฟฟ้า ช่างเชื่อมโลหะ เป็นต้น

2. ช่วยส่งเสริมให้เกิดการประดิษฐ์คิดค้นนวัตกรรมและการปรับปรุง ซ่อมแซม ดัดแปลง แก้ไขของเก่าให้ใช้งานได้ เป็นการประหยัดค่าใช้จ่ายในครอบครัวได้เป็นอย่างดี

3. ช่วยส่งเสริมให้เกิดการทำงานร่วมกันเป็นหมู่คณะ มีความรับผิดชอบในหน้าที่ ปฏิบัติงานด้วยความคล่องตัว และมีทัศนคติที่ดีต่ออาชีพช่าง

4. ช่วยส่งเสริมสิ่งแวดล้อม โดยการแปรสภาพสิ่งของที่ไม่ใช้ประโยชน์แล้วนำมาสร้างสรรค์เป็นสิ่งของใหม่ ๆ

5. มีส่วนช่วยส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม โดยเฉพาะการปลูกฝังให้เป็นผู้มีความอดทน ขยันขันแข็ง มีความซื่อสัตย์สุจริต เป็นตัวอย่างที่ดีของสังคมต่อไป

ประเภทของงานช่าง

งานออกแบบเขียนแบบ

งานเขียนแบบ เป็นการนำความคิดสร้างสรรค์หรือจินตนาการ มาเขียนแสดงออกเป็นรูปแบบด้วยการใช้เส้น สัญลักษณ์ หรือรูปภาพ เรียกว่าแบบ ซึ่งเป็นภาษาสากล สามารถนำไปสร้างหรือผลิตชิ้นงานได้ เช่น แบบบ้าน แบบอาคาร แบบเครื่องยนต์ แบบผลิตภัณฑ์ เครื่องมือ เครื่องใช้ ฯลฯ ซึ่งงานเขียนแบบจึงเป็นหัวใจของงานช่างทุกสาขา จำแนกตามลักษณะของงานได้ 2 ประเภท คือ

1. งานเขียนแบบทางสถาปัตยกรรม เช่น อาคารที่พักอาศัย อาคารสาธารณะ โบราณสถาน ฯลฯ

2. งานเขียนแบบทางวิศวกรรม เช่น แบบไฟฟ้า แบบงานโลหะ แบบเครื่องยนต์ ฯลฯ

งานไม้

งานไม้ เป็นพื้นฐานของงานช่างทั่ว ๆ ไป ซึ่งต้องอาศัยทักษะกระบวนการช่าง ในการสร้างหรือผลิตและปรับปรุงชิ้นงานที่ทำด้วยไม้ ตามรูปแบบรายการที่กำหนดไว้ ได้อย่าง มีคุณค่า เหมาะสม มีประโยชน์ใช้สอยและสวยงาม รู้จักซ่อมแซมบำรุงรักษาเครื่องมือ วัสดุและอุปกรณ์ต่าง ๆ ให้อยู่ในสภาพใช้งานเป็นอย่างดี งานช่างไม้จำแนกตามลักษณะงานได้ 3 ประเภท คือ

1. งานไม้ก่อสร้าง เช่น งานไม้ก่อสร้างอาคารบ้านเรือนต่าง ๆ งานไม้ทั่วไป

2. งานไม้ครุภัณฑ์ประเภทเฟอร์นิเจอร์ และตกแต่งภายใน เช่น โต๊ะ เก้าอี้ เคาน์เตอร์ ฯลฯ

3. งานไม้แกะสลัก เป็นงานไม้ที่ต้องใช้ความประณีตด้วยการแกะสลัก เช่น ประตู หน้าต่าง ภาพประดับผนัง ฯลฯ

งานปูน

งานปูน เป็นงานช่างที่ต้องอาศัยทักษะและกระบวนการทางช่าง เพื่อสร้างหรือผลิตและปรับปรุงชิ้นงานให้เสร็จภายในกำหนดเวลาการแข็งตัวของปูนซีเมนต์และวัสดุผสม เช่น งานปูนโครงสร้าง งานก่ออิฐฉาบปูน งานปั้นลวดลายปูน งานซ่อมแซมรอยแตกร้าวของผนังอาคาร งานปูนมีความสำคัญกับการก่อสร้างเป็นอย่างมาก เพราะช่วยให้งานต่าง ๆ มีความคงทนยาวนาน งานปูนจำแนกตามลักษณะของงานได้ 4 ประเภท ดังนี้

1. งานปูนโครงสร้าง เป็นส่วนที่ใช้รองรับน้ำหนักของอาคาร เช่น ฐานราก เสา คาน ตง พื้น ฯลฯ

2. งานปูนประณีต เป็นงานละเอียดใช้ในการตกแต่งทำลวดลายต่าง ๆ เช่น งานทำบัว งานทำลวดลายต่าง ๆ

3. งานปูนเฟอร์นิเจอร์ เช่น โต๊ะ เก้าอี้ ม้านั่ง หินขัด ฯลฯ

4. งานปูนสุขภัณฑ์ เช่น งานปูกระเบื้องห้องน้ำ ห้องครัว และงานระบบท่อน้ำ เป็นต้น

งานโลหะ

งานโลหะ เป็นงานช่างที่ต้องอาศัยทักษะและกระบวนการทางช่างในการใช้เครื่องมือ วัสดุและอุปกรณ์ ความละเอียดในการสร้างหรือผลิต และปรับปรุงชิ้นงานที่ทำด้วยโลหะต่าง ๆ ด้วยการเชื่อม การหล่อ การกลึง การเคาะขึ้นรูป หรือให้ได้ชิ้นงานที่มีคุณภาพ ซึ่งสามารถจำแนกได้ 6 ประเภท ดังนี้

1. งานโลหะแผ่น เช่น แผ่นมุงหลังคา เฟอร์นิเจอร์ต่าง ๆ ตู้เก็บของ โต๊ะทำงาน เป็นต้น

2. งานเคาะขึ้นรูปโลหะ เช่น ตัวถังรถยนต์ ตัวถังจักรยานยนต์ เป็นต้น

3. งานเหล็กดัดขึ้นรูป เช่น โครงหลังคา เหล็กดัดประตูหน้าต่าง เป็นต้น

4. งานเชื่อมโลหะ เช่น เชื่อมโลหะด้วยไฟฟ้า เชื่อมโลหะด้วยแก๊ส เป็นต้น

5. งานหล่อโลหะ เช่น แม่พิมพ์งานต่าง ๆ ชิ้นส่วนเครื่องจักร เครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ เป็นต้น

6. งานผลิตภัณฑ์อะลูมิเนียม เช่น โครงฝ้าเพดาน วงกบประตูหน้าต่าง มุ้งลวด เป็นต้น

งานไฟฟ้า

งานไฟฟ้า เป็นงานช่างที่ต้องใช้ความรู้ ทักษะกระบวนการทางช่าง ในการใช้เครื่องมือ วัสดุและอุปกรณ์ด้วยความปลอดภัยในการติดตั้ง และซ่อมแซม เช่น การเดินสายไฟฟ้าภายในบ้าน การซ่อมแซมเครื่องใช้ไฟฟ้า การประดิษฐ์คิดค้นวงจรไฟฟ้าใหม่ ๆ งานไฟฟ้าจึงเป็นงานช่างพื้นฐาน ที่สำคัญ เพราะปัจจุบันการดำรงชีวิตของมนุษย์เกี่ยวข้องกับไฟฟ้าเป็นอย่างมาก เครื่องใช้ต่าง ๆ ภายในบ้านต้องอาศัยไฟฟ้าในการทำงาน งานไฟฟ้าจำแนกตามลักษณะของงานได้ 2 ประเภท ดังนี้

1. งานไฟฟ้ากำลัง เช่น งานเดินสายไฟฟ้าภายนอกและภายในอาคาร งานควบคุมเครื่องกลไฟฟ้า

2. งานอิเล็กทรอนิกส์ เช่น งานวิทยุ โทรทัศน์ คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์ เป็นต้น

งานเครื่องยนต์

งานเครื่องยนต์ เป็นงานที่ต้องอาศัยความรู้ ความละเอียด ความแม่นยำ ทักษะและกระบวนการทางช่าง ในการใช้เครื่องมือ วัสดุและอุปกรณ์ ในการปรับแต่ง บำรุงรักษา และซ่อมเครื่องยนต์ให้มีสภาพใช้งานที่ดี ยืดอายุการใช้งานให้ยาวนาน มีความปลอดภัยในการใช้งาน เป็นการประหยัดค่าใช้จ่าย ซึ่งสามารถจำแนกตามลักษณะงานได้ 3 ประเภท ดังนี้

1. การใช้งานและการควบคุมเครื่องยนต์ เช่น การขับขี่รถยนต์

2. การบริการตรวจซ่อม ปรับแต่ง เช่น การเปลี่ยนชิ้นส่วนที่ชำรุดสึกหรอหมดอายุการใช้งานปรับอัตราเร็วเดินเบาของเครื่องยนต์ ให้มีสภาพสมบูรณ์ในการใช้งานเป็นต้น

3. การบำรุงรักษาเครื่องยนต์ เช่น ล้างอัดฉีด เปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่อง อัดจาระบี เป็นต้น

งานเคลือบผิวชิ้นงาน

งานเคลือบผิว เป็นงานที่ต้องอาศัยความรู้ทางด้านศิลปะ และทักษะกระบวนการในการตกแต่งผิวชิ้นงาน ซึ่งจัดเป็นขั้นตอนสุดท้ายของการสร้างหรือผลิตชิ้นงาน ทำให้ชิ้นงาน มีความสวยงามเหมาะสมกับประโยชน์ใช้สอย มีคุณค่าและเป็นที่ต้องการของผู้บริโภคมากยิ่งขึ้น ในการเคลือบผิวชิ้นงานผู้ปฏิบัติงานจะต้องศึกษาและทำความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีเคลือบผิวชิ้นงานของวัสดุแต่ละประเภท ซึ่งมีความแตกต่างกัน รู้จักเลือกใช้เครื่องมือ วัสดุและอุปกรณ์ได้อย่างเหมาะสม เพื่อให้ได้ชิ้นงาน ที่มีความสวยงาม คงทน และสามารถใช้สอย ได้อย่างคุ้มค่า

คุณลักษณะในการประกอบอาชีพงานช่าง

การประกอบอาชีพงานช่างให้ประสบผลสำเร็จนั้น ต้องมีคุณลักษณะ ดังนี้

1. มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ เป็นคนช่างคิด ช่างสังเกต ช่างจดจำ สามารถนำประสบการณ์มาดัดแปลงสิ่งต่าง ๆ ให้เป็นประโยชน์ได้เป็นอย่างดี

2. มีลักษณะของช่างที่ดี คือ มีความรู้ มีกระบวนการทำงานที่ดี สามารถนำเทคโนโลยี มาปรับปรุงแก้ไข และประยุกต์ใช้ในการทำงานอยู่เสมอ มีนิสัยรักการทำงาน ทำงานด้วยความปลอดภัย

3. มีความสามารถทางช่างที่ดี ช่างทุกคนจะต้องมีความรู้เรื่องเครื่องมือ วัสดุและอุปกรณ์เป็นอย่างดี รู้จักวิเคราะห์ขั้นตอนการทำงาน และพัฒนาทักษะกระบวนการทางช่างให้มีความเจริญก้าวหน้า เป็นผู้นำและผู้ตามที่ดี

4. เป็นผู้รอบรู้ มีความรู้ความสามารถสูงในสาขาอาชีพของตนเอง และมีความรอบรู้ในเชิงช่างทั่วไป ที่เกี่ยวข้องกับการทำงาน มีความคิดริเริ่ม ทันเหตุการณ์อยู่เสมอ

5. มีไหวพริบ เมื่อเห็นชิ้นงาน สิ่งประดิษฐ์หรือนวัตกรรม ต้องมีความสามารถในการพิจารณาว่าชิ้นงานนั้นถูกสร้างขึ้นมาอย่างไร ใช้ทฤษฎีอะไร มีความเข้าใจในกระบวนการทำงานและจดจำได้อย่างรวดเร็ว

6. มีความเชื่อมั่นในตนเอง ความกล้าที่จะตัดสินใจและมุ่งมั่นที่จะทำงานให้ประสบผลสำเร็จ เป็นคุณสมบัติที่ดีของช่าง

คุณธรรมในการประกอบอาชีพงานช่าง

การประกอบอาชีพงานช่างให้ประสบผลสำเร็จนั้น ต้องมีคุณธรรม ดังนี้

1. มีความขยันอดทน เพื่อให้ทำงานนั้นสำเร็จ

2. มีความเพียร หมายถึง ความพยายามในการทำงานให้สำเร็จลุล่วงด้วยดี มีความอดทน และ มีความรับผิดชอบ

3. มีบุคลิกภาพและมนุษยสัมพันธ์ที่ดี การมีบุคลิกภาพและมนุษยสัมพันธ์ที่ดี เป็นเสน่ห์แก่ผู้พบเห็น ซึ่งเป็นคุณลักษณะสำคัญของผู้ประกอบอาชีพช่างทุกสาขาที่จะต้องมี เพื่อทำให้เพื่อนร่วมงานหรือบุคคล ในสังคมรักและเต็มใจทำงานด้วย ทำให้การประกอบอาชีพมีโอกาสสำเร็จมากยิ่งขึ้น

4. ความซื่อสัตย์ การประกอบอาชีพด้านช่างถือความซื่อสัตย์เป็นสิ่งสำคัญที่สุด ดังสำนวนที่ว่า “ซื่อกินไม่หมด คดกินไม่นาน” ดังนั้นจึงต้องทำงานด้วยความซื่อสัตย์สุจริต ไม่เอารัดเอาเปรียบลูกค้าและเพื่อนร่วมงาน ให้ความยุติธรรมมีมาตรฐานในการทำงานให้มีคุณภาพสูง แบบเสมอต้นเสมอปลาย ปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด เพื่อจะได้เป็นที่เชื่อใจของลูกค้าและเพื่อนร่วมงาน

5. ความรับผิดชอบ การประกอบอาชีพช่างมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีความรับผิดชอบต่อลูกค้า ยอมรับการปรับปรุงแก้ไขข้อบกพร่องหรือข้อผิดพลาดในการผลิตหรือบริการด้วยความเต็มใจ มีอัธยาศัยที่เป็นมิตรไมตรีกับทุกคน