หลักการใช้เครื่องวิทยุคมนาคม
ระบบวิทยุสื่อสาร เป็นระบบสื่อสารแบบกึ่งสองทาง (Half Duplex) คือเป็นระบบที่ใช้ความถี่เดียวกันในการรับ-ส่งสัญญาณวิทยุ แสดงดังรูปที่ ๑.๑ ดังนั้นผู้ใช้งานจึงต้องผลัดกันรับ-ส่งสัญญาณวิทยุ โดยสายอากาศที่ใช้ จึงต้องทำหน้าที่เป็นทั้งสายอากาศรับและส่งในตัวเดียวกัน ในกรณีที่ใช้เป็นวิทยุสื่อสารระยะใกล้ จะใช้กำลังส่งต่ำประมาณ ๕ วัตต์ และสายอากาศขนาดเล็ก ส่วนในกรณีที่ใช้เป็นวิทยุสื่อสารระยะไกลจะใช้กำลังส่งสูงคือตั้งแต่ ๑๐ วัตต์ขึ้นไป ซึ่งจำเป็นต้องใช้สายอากาศขนาดใหญ่ เพื่อให้สามารถทนกำลังส่งที่สูงได้โดยสายอากาศดังกล่าวได้ออกแบบและติดตั้งอยู่บนเสาสูง (Tower) เพื่อหลบเลี่ยงสิ่งกีดขวาง เช่น อาคารและสิ่งปลูกสร้าง โดยการใช้งานระบบวิทยุสื่อสารผู้ใช้งาน จะต้องจดทะเบียน เพื่อจัดตั้งเป็นสถานีวิทยุก่อน จึงจะสามารถใช้งานระบบวิทยุสื่อสารได้
กฎหมายและระเบียบเกี่ยวกับเครื่องวิทยุคมนาคม
พระราชบัญญัติวิทยุคมนาคม พ.ศ. ๒๔๙๘
มาตรา ๔ ในพระราชบัญญัตินี้
“เครื่องวิทยุคมนาคม” หมายความว่า เครื่องส่งวิทยุคมนาคม เครื่องรับวิทยุคมนาคม หรือเครื่องรับและส่งวิทยุคมนาคม เครื่องรับหรือเครื่องรับและส่งวิทยุคมนาคมด้วยคลื่นแฮรตเซียนตามลักษณะหรือประเภทที่กำหนดในกฎกระทรวงเพื่อประโยชน์ในการควบคุมการใช้เครื่องวิทยุคมนาคมให้ถือว่าอุปกรณ์ใด ๆ ของเครื่องวิทยุคมนาคมตามที่กำหนดในกฎกระทรวงเป็นเครื่องวิทยุคมนาคมด้วย
มาตรา ๖ ห้ามมิให้ผู้ใด ทำ มี ใช้ นำเข้า นำออก หรือค้าส่งเครื่องวิทยุคมนาคม เว้นแต่จะได้รับใบอนุญาตจากเจ้าพนักงานผู้ออกใบอนุญาต ฯลฯ
มาตรา ๑๑ ห้ามมิให้ผู้ใดตั้งสถานีวิทยุคมนาคม เว้นแต่จะได้รับใบอนุญาตจากเจ้าพนักงานผู้ออกใบอนุญาต ฯลฯ
มาตรา ๒๓ ผู้ใดฝ่าฝืนมาตรา ๖ มาตรา ๑๑ มีความผิดต้องระวางโทษปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท หรือจำคุกไม่เกินห้าปี หรือทั้งปรับทั้งจำ
มาตรา ๒๖ ผู้ใดจงใจกระทำให้เกิดการรบกวน หรือขัดขวางต่อการส่งหรือรับวิทยุคมนาคมมีความผิดต้องระวางโทษปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท หรือจำคุกไม่เกินห้าปี หรือทั้งปรับทั้งจำฯลฯ
มารยาทและข้อห้ามการใช้วิทยุสื่อสาร
๑. ไม่ติดต่อกับสถานีที่ใช้นามเรียกขานไม่ถูกต้อง
๒. ไม่ส่งข่าวสารที่เกี่ยวกับข่าวทางธุรกิจการค้า
๓. ไม่ใช้ถ้อยคำที่ไม่สุภาพ หรือหยาบคายในการติดต่อสื่อสาร
๔. ไม่แสดงอารมณ์โกรธในการติดต่อสื่อสาร
๕. ห้ามการรับส่งข่าวสารอันมีเนื้อหาละเมิดต่อกฎหมายบ้านเมือง
๖. ไม่ส่งเสียงดนตรี รายการบันเทิง และการโฆษณาทุกประเภท
๗. ให้โอกาสสถานีที่มีข่าวสำคัญ เร่งด่วน ข่าวฉุกเฉิน ส่งข่าวก่อน
๘. ยินยอมให้ผู้อื่นใช้เครื่องวิทยุคมนาคม
๙. ห้ามติดต่อสื่อสารในขณะมึนเมาสุราหรือควบคุมสติไม่ได้
๑๐. ในกรณีที่มีเรื่องเร่งด่วนต้องการส่งแทรกหรือขัดจังหวะการส่งข่าวควรรอจังหวะที่คู่สถานีจบข้อความที่สำคัญก่อนแล้วจึงส่ง
รหัสวิทยุสื่อสาร ว.
โค้ด วิทยุสื่อสาร ที่ใช้ในหน่วยงานราชการและที่นักวิทยุซีบีและอาสาสมัคร นิยมใช้ในการติดต่อสื่อสาร
| ว.00 | คอยก่อน ให้คอยอยู่ |
| ว.01 | ที่ทำงาน |
| ว.02 | ที่พัก |
| ว.0 | ขอทราบคำสั่ง คำสั่ง |
| ว.1 | อยู่ไหน อยู่ที่ |
| ว.2 | ได้ยินหรือไม่/ได้ยินแล้ว |
| ว.3 | ทวนข้อความซ้ำอีกครั้ง |
| ว.4 | ปฏิบัติหน้าที่ ดำเนินการ |
| ว.5 | ราชการลับ ความลับ |
| ว.6 | ขอติดต่อ โต้ตอบด้วย |
| ว.7 | ขอความช่วยเหลือ |
| ว.8 | ข่าว, ข่าวสาร ข้อความ |
| ว.9 | มีเหตุฉุกเฉิน |
| ว.10 | อยู่ประจำที่ติดต่อทาง ว.ได้ |
| ว.11 | หยุดพักติดต่อทาง ว. ได้ |
| ว.12 | หยุดพักติดต่อทาง ว.ไม่ได้ |
| ว.13 | ติดต่อทางโทรศัพท์ |
| ว.14 | เลิกงาน ปิดสถานี |
| ว.15 | พบ ให้ไปพบ |
| ว.16 | ทดสอบสัญญาณวิทยุ |
| ว.16-1 | จับใจความไม่ได้ |
| ว.16-2 | ไม่ชัดเจน แต่พอฟังได้ |
| ว.16-3 | ชัดเจนพอใช้ได้ |
| ว.16-4 | เสียงชัดเจนดี |
| ว.16-5 | เสียงชัดเจนดีมาก |
| ว.17 | มีอันตรายห้ามผ่าน |
| ว.18 | นำรถออกทดสอบ รถเสีย |
| ว.19 | ถูกโจมตี สถานีถูกยึด |
| ว.20 | ตรวจค้น จับกุม |
| ว.21 | ออกเดินทางจาก…(สถานที่) |
| ว.23 | ผ่าน…(สถานที่) |
| ว.24 | เวลา ขอทราบเวลา |
| ว.25 | ไปยัง…(สถานที่) |
| ว.26 | ให้ติดต่อทางวิทยุให้น้อยที่สุด |
| ว.27 | ติดต่อทางโทรพิมพ์ |
| ว.28 | ประชุม |
| ว.29 | มีราชการ ธุระ |
| ว.30 | ขอทราบจำนวน (คน สิ่งของ) |
| ว.31 | เปลี่ยนไปใช้ช่องความถี่ 1 |
| ว.32 | เปลี่ยนไปใช้ช่องความถี่ 2 |
| ว.33 | เปลี่ยนไปใช้ช่องความถี่ 3 |
| ว.34 | เปลี่ยนไปใช้ช่องความถี่ 4 |
| ว.35 | ให้เตรียมพร้อมเพื่อปฏิบัติการ |
| ว.36 | ให้เตรียมพร้อมเต็มอัตรา |
| ว.37 | ให้เตรียมพร้อมครึ่งอัตรา |
| ว.38 | ให้เตรียมพร้อม 1 ใน 3 |
| ว.39 | สภาพการจราจรคับคั่ง |
| ว.40 | อุบัติเหตุรถยนต์ |
| ว.41 | สัญญาณไฟจราจรเสีย |
| ว.42 | ขบวนจัดพากนะนำขบวน |
| ว.43 | จุดตรวจยานพาหนะ |
| ว.44 | ติดต่อทางโทรสาร |
| ว.45 | เหตุการณ์ปกติ |
| ว.50 | รับประทานอาหาร |
| ว.51 | ป่วย |
| ว.52 | ยกเลิก |
| ว.53 | อยู่ร้านอาหาร |
| ว.54 | อยู่โรงแรม |
| ว.55 | ให้อำนวยความสะดวก |
| ว.56 | เพื่อนมา |
| ว.59 | เปลี่ยนทิศทาง |
| ว.60 | ญาติ พี่น้อง |
| ว.61 | ขอบคุณ |
| ว.62 | สิ่งของ |
| ว.63 | บ้านพัก |
| ว.64 | ธุระส่วนตัว |
| ว.65 | ภรรยามาพบ |
| ว.66 | ขอพบเรื่องราชการ |
| ว.67 | ขอพบเรื่องส่วนตัว |
| ว.68 | แจ้งความ |
| ว.69 | ระมัดระวัง |
| ว.70 | ถึงแก่กรรม |
| ว.71 | พักผ่อน |
| ว.73 | ด้วยความปรารถนาดี |
| ว.78 | คลื่นอื่นมาแทรก |
| ว.81 | ติดธุระ |
| ว.88 | รักและจุมพิต |
| ว.99 | อย่างยุ่งเกี่ยว |
| ว.100 | ขอโทษ |
| ว.600 | แฟน |
| ว.601 | เครื่องวิทยุรับ-ส่ง |
| ว.602 | สายอากาศวิทยุรับ-ส่ง |
| ว.603 | รถยนต์ |
| ว.604 | ดูโทรทัศน์ บันเทิง |
| ว.605 | รับประทานอาหาร |
| ว.606 | พูดไม่เป็นความจริง(โกหก) |
| ว.607 | ทำธุระส่วนตัว(เข้าห้องน้ำ) |
| ว.608 | ถูกรบกวน (บุคคล) |
| ว.609 | ถูกคลื่นรบกวน(อากาศ) |
| ว.610 | คิดถึง |
โค้ด วิทยุสื่อสาร ที่ใช้ในหน่วยงานราชการและที่นักวิทยุซีบีและอาสาสมัคร นิยมใช้ในการติดต่อสื่อสาร