การพัฒนาหลักสูตร

การพัฒนาหลักสูตร ( Curriculum Development ) หมายถึง การจัดทำหลักสูตร การปรับปรุงเปลี่ยนแปลง หลักสูตรให้ดีขึ้นเพื่อให้เหมาะสมกับความต้องการของบุคคล และสภาพสังคม ในปัจจุบัน

สาเหตุที่ทำให้มีการพัฒนาหลักสูตร

1. พื้นฐานทางการปรัชญาการศึกษา

2. พื้นฐานทางด้านจิตวิทยา

3. พื้นฐานทางด้านสังคมและวัฒนธรรม

4. พื้นฐานทางด้านเศษฐกิจ การเมือง การปกครอง

5. พื้นฐานทางด้านวิทยาการและเทคโนโลยี

กระบวนการพัฒนาหลักสูตร 

Taba (1962: 10) ได้กล่าวถึงความหมายของหลักสูตรสรุปได้ว่า  หลักสูตรเป็นเอกสารที่เขียนขึ้น โดยประกอบด้วยเป้าหมายและวัตถุประสงค์ของการเรียนรู้  เนื้อหาสาระ  กิจกรรมหรือประสบการณ์การเรียนรู้และการประเมินผลการเรียนรู้ และการพัฒนาหลักสูตรเป็นกระบวนการวินิจฉัย (diagnosis) และตัดสินใจ (decision) เกี่ยวกับองค์ประกอบเหล่านั้น การพัฒนาหลักสูตรตามแนวคิดของ Tabaดำเนินการอย่างเป็นขั้นตอนรวมทั้งสิ้น  7 ขั้นตอน ดังนี้

1.  การวินิจฉัยความต้องการ (diagnosis of needs)  การศึกษาความต้องการเป็นสิ่งที่มีความสำคัญเป็นอันดับแรก  ผู้พัฒนาหลักสูตร (ครู) จะต้องวินิจฉัยประสบการณ์ ความต้องการและความสนใจของผู้เรียนเพื่อมากำหนดเนื้อหาของหลักสูตร

2.  การกำหนดวัตถุประสงค์ (formulation of objectives) เมื่อทราบความต้องการของผู้เรียนหรือของสังคมแล้ว  ผู้พัฒนาหลักสูตรจะต้องกำหนดวัตถุประสงค์ของหลักสูตร ซึ่งจะใช้กำหนดเนื้อหาว่าจะมีความเฉพาะเจาะจงเพียงใดและวิธีการจัดประสบการณ์การเรียนรู้

3.  การเลือกเนื้อหา (selection of content)  ผู้พัฒนาหลักสูตรเลือกเนื้อหาสาระที่จะนำมาให้ผู้เรียนศึกษาโดยพิจารณาจากวัตถุประสงค์ เนื้อหาที่เลือกมานั้นจะต้องมีความตรง (validity) ตามวัตถุประสงค์และมีนัยสำคัญ  (significance) ต่อผู้เรียน

4.  การจัดองค์ประกอบของเนื้อหา (organization of content)  เนื้อหาที่คัดเลือกมาได้นั้น  ผู้พัฒนาหลักสูตรจะต้องนำมาจัดเรียงลำดับ (sequence) โดยใช้เกณฑ์หรือระบบบางอย่าง ทั้งยังจะต้องคำนึงถึงความเชื่อมโยงและการเน้น (focus) ให้เหมาะกับวัตถุประสงค์ที่จะสอนและระดับของผู้เรียน

5.  การเลือกประสบการณ์การเรียนรู้ (selection of learning experiences)  ผู้พัฒนาหลักสูตรจะต้องพิจารณาเรื่องของการจัดเรียงลำดับประสบการณ์  และจะต้องเลือกวิธีการจัดการเรียนการสอนที่จะสร้างประสบการณ์เกี่ยวกับเนื้อหาตามวัตถุประสงค์

6. การจัดองค์ประกอบของประสบการณ์การเรียนรู้  (organization of learning experiences)  การจัดองค์ประกอบของประสบการณ์การเรียนรู้ ผู้พัฒนาหลักสูตรจะต้องคำนึงถึงยุทธศาสตร์การสอนที่สำคัญคือการพัฒนากระบวนการสร้างมโนทัศน์ (strategic of concept attainment) และคำนึงถึงคำถามสำคัญ ได้แก่  จะทำอย่างไรให้เนื้อหาสาระสอดคล้องกับประสบการณ์และความสนใจของผู้เรียน  และจะทำอย่างไรให้การจัดประสบการณ์       การเรียนรู้สอดคล้องและตอบสนองต่อความแตกต่างระหว่างบุคคล

7.  การวินิจฉัยว่าสิ่งที่จะประเมินคืออะไรและจะใช้วิธีการและเครื่องมือใดในการประเมิน  (determination of what to evaluate and of the ways and means of doing it)  นักหลักสูตรจะต้องประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียนตามวัตถุประสงค์ของหลักสูตร โดยจะต้องตอบคำถามว่า จะประเมินคุณภาพของการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นได้อย่างไรและจะใช้เครื่องมือและวิธีการใดในการประเมิน

ดาวน์โหลด หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑