รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะ      ด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาส

บทคัดย่อ ชื่อผลงานวิจัย             รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะ      ด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุตรดิตถ์ เขต 1 ชื่อผู้วิจัย                    ดร.เมตตา  แสวงลาภ ปีที่วิจัยแล้วเสร็จ          ปี พ.ศ. 2567                   การวิจัยเรื่อง  รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุตรดิตถ์ เขต 1 มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันและความต้องการในการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา 2) เพื่อสร้างรูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา               3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา และ 4) เพื่อประเมินผลการใช้รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุตรดิตถ์ เขต 1 ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed-Methods ) ระหว่างการวิจัยในเชิงปริมาณ (Quantitative Approach)และเชิงคุณภาพ (Qualitative Approach)  มีขั้นตอนการดำเนินการวิจัย 4 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1  ศึกษาสภาพปัจจุบันและความต้องการในการสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา ขั้นตอนที่ 2  การสร้างรูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา ขั้นตอนที่ 3 ทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา  ขั้นตอนที่ 4  การประเมินผลการใช้รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา ครูฝ่ายวิชาการ ครูฝ่ายแนะแนว  ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3  และนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามมาตราส่วนประมาณค่า  (Rating Scale) 5 ระดับตามวิธีของลิเคิร์ท (Likert scale)  ประเด็นสนทนากลุ่ม ประเด็นการประชุมเชิงปฏิบัติการ  สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  ค่าดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็น และข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis)   ผลการวิจัยพบว่า   รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุตรดิตถ์ เขต 1 พบว่า สภาพการบริหารสถานศึกษามีค่าระหว่างปานกลางถึงน้อย โดยในภาพรวมอยู่ในระดับน้อย( = 2.46,  = 0.75)  สภาพการจัดการเรียนรู้มีค่าระหว่างปานกลางถึงน้อยที่สุด โดยในภาพรวมอยู่ในระดับน้อย   ( = 2.38,  = 0.73) และสภาพปัจจุบันและความต้องการในการสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาก่อนการพัฒนา  พบว่า ค่าดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็นสูงทั้ง 6 สมรรถนะ 2. ผลการสร้างรูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุตรดิตถ์ เขต 1 พบว่า ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1. หลักการและเหตุผล 2. วัตถุประสงค์ 3. รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานสถานศึกษาเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียน 4. วิธีดำเนินการตามรูปแบบฯ  และ 5. การกำกับติดตามและประเมินผล   ผลการทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุตรดิตถ์ เขต 1 พบว่าอยู่ในระดับการปฏิบัติมากที่สุด( = 4.63,  = 0.48)  ผลการประเมินผลการใช้รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาเพื่อสร้างเสริมสมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุตรดิตถ์ เขต 1 ด้านความเป็นประโยชน์(Utility Standards) ด้านความเป็นไปได้ (Feasibility Standards) ด้านความเหมาะสม (Propriety Standards)  และด้านความถูกต้องครอบคลุม (Accuracy Standards) พบทุกด้านอยู่ในระดับมากที่สุด   คำสำคัญ :  รูปแบบการพัฒนาการบริหารสถานศึกษา , สมรรถนะด้านทักษะอาชีพและการเป็น                ผู้ประกอบการ ,โรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา