“คนดีศรีห้วยโป้ โดยใช้รูปแบบ SU CI PU LI MODEL”

“คนดีศรีห้วยโป้ โดยใช้รูปแบบ SU CI PU LI MODEL” › “คนดีศรีห้วยโป้ โดยใช้รูปแบบ SU CI PU LI MODEL”

ชื่อเจ้าของผลงาน   นางชญาลักษณ์ ชยสรรพสิทธิ์   ตำแหน่ง ผู้บริหารสถานศึกษา
          โรงเรียนบ้านห้วยโป้ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุโขทัย เขต 2
ประเภทผลงาน   R ด้านการบริหาร
                      £ ด้านการเรียนการสอน
สอดคล้องกับคุณลักษณะโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.
          R ความพอเพียง
          £ ความกตัญญู
          R ความซื่อสัตย์สุจริต
          £ ความรับผิดชอบ
          R อุดมการณ์คุณธรรม
          R คุณธรรมอัตลักษณ์ : “มีวินัย ความซื่อสัตย์ ความพอเพียง จิตสาธารณะ”
ผลงานนวัตกรรม

ความสำคัญของผลงานนวัตกรรมที่นำเสนอ

1.1 เหตุผลหรือแรงบันดาลใจ ความจำเป็น ปัญหาหรือความต้องการที่จัดทำผลงานนวัตกรรม
           พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ มีพระราชทานกระแสรับสั่ง ต่อประชาชนชาวไทยให้ “ช่วยกันสร้างคนดีให้บ้านเมือง” พร้อมทั้งพระราชทานหลัก 3 ประการ ที่เกี่ยวกับครูและนักเรียนไว้ว่า “ให้ครูรักเด็ก เด็กรักครู” “ให้ครูสอนให้เด็กมีน้ำใจต่อเพื่อนไม่ให้แข่งขันกัน แต่ให้แข่งกับตังเองและให้เด็กที่เรียนเก่งช่วยสอนเพื่อนที่เรียนช้ากว่า” “ให้ครูจัดกิจกรรมให้นักเรียนทำร่วมกันเพื่อให้เห็นคุณค่าของความสามัคคี”การดำเนินงานโครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. เพื่อสืบสานพระราชปณิธานเดินตามรอยเบื้องพระยุคลบาทตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณบดินทรเทพยวรางกูร เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมในโรงเรียน พัฒนาผู้บริหาร ครู และนักเรียนตามกรอบแนวคิดโครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.(สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. 2559 : ก – 3) และการขับเคลื่อนนโยบายหน่วยงานต้นสังกัด“เรียนดี มีความสุข”ซึ่งโรงเรียนบ้านห้วยโป้ใช้ดำเนินงานโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ในการปลูกฝังคุณธรรมให้ผู้บริหาร ครู นักเรียนและบุคลากรทางการศึกษาตามคุณธรรมอัตลักษณ์ มีการพัฒนาคุณธรรมร่วมกันในระดับห้องเรียนระดับโรงเรียน อย่างยั่งยืนของการดำเนินงาน ได้จัดทำโครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. โดยกำหนดคุณธรรมอัตลักษณ์ของตนเองคือ “มีวินัย ความซื่อสัตย์ ความพอเพียง จิตสาธารณะ”เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมในโรงเรียนบ้านห้วยโป้
ประเด็นพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ด้านคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนบ้านห้วยโป้ พบว่า นักเรียนบางส่วนขาดความมีระเบียบวินัย ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย เข้าห้องเรียนไม่ตรงเวลา การแต่งกายผิดระเบียบ ไม่ปฏิบัติตามข้อตกลง และกฎของโรงเรียน ขาดความรับผิดชอบงานที่ได้รับมอบหมาย ไม่ตั้งใจเรียน ไม่ส่งงานตามกำหนด ไม่มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเอง ไม่มีความซื่อสัตย์สุจริต ไม่มีน้ำใจช่วยเหลือผู้อื่น และไม่มีสัมมาคารวะต่อผู้ใหญ่ ซึ่งกล่าวมานี้เป็นปัญหาของส่งเสริมพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม เนื่องจากสภาพสังคมในปัจจุบันมีความเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วจากความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีข้อมูลข่าวสารต่าง ๆ ทำให้แนวคิด วิถีชีวิต ค่านิยมของนักเรียน สังคมในชุมชนเกิดความเปลี่ยนแปลง เกิดการเลียนแบบสื่อโซเซียล ซึ่งนักเรียนเป็นวัยอยากรู้อยากลอง อยากทำในสิ่งที่ท้าทาย เกิดปัญหาการมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร ขาดเป้าหมายของชีวิต มีปัญหาความสัมพันธ์กับครอบครัวที่แตกแยก สืบเนื่องมาจากการให้ความสำคัญในด้านเศรษฐกิจพัฒนาทางด้านวัตถุมากกว่าการพัฒนาทางด้านจิตใจ มีพฤติกรรมที่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัวมากกว่าประโยชน์ส่วนรวม (รายงานผลการประเมินภายในสถานศึกษาประจำปี 2566 : 1-3) ซึ่งผู้ปกครองมุ่งหวังจะให้โรงเรียนดูแลช่วยแก้ปัญหา และปลูกฝังพฤติกรรมที่ดีงามให้แก่นักเรียน ข้าพเจ้าผู้บริหารโรงเรียนบ้านห้วยโป้ ได้ตระหนักถึงปัญหาและความสำคัญดังกล่าว จึงได้จัดทำนวัตกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนในโรงเรียน เพื่อเสริมสร้างและปลูกฝัง คุณธรรม จริยธรรมที่พึงประสงค์ในการดำรงชีวิตของนักเรียนในโรงเรียน ดังนั้นนวัตกรรม คนดีศรีห้วยโป้ โดยใช้รูปแบบ SU CI PU LI MODEL จึงมีความจำเป็นสำหรับการปลูกฝังคุณธรรมความดีแก่นักเรียน เพื่อนำไปใช้ในชีวิตประจำวันและช่วยเหลือผู้อื่นในสังคม
        1.2 แนวคิดหลักการสำคัญที่เกี่ยวข้องกับผลงานหรือนวัตกรรม
             ศักดิ์ชัย นิรัญทวี (2521 : 55) กล่าวว่า จริยธรรมเป็นคำที่แสดงส่อถึงคุณภาพจิตใจคน เป็นเรื่องที่อยู่ภายในใจคน ส่วนคุณธรรมเป็นคำสอนที่ส่อแสดงถึงคุรภาพจิตใจเช่นเดียวกันกับจริยธรรม แต่ขณะเดียวกัน ก็ส่อแสดงถึงความดีมีตัวตนด้วย จริยธรรมมีความหมายหนักไปทางความประพฤติที่ดีงามหรือถูกต้องกับมติของสังคมมากกว่าส่วนคุณธรรมเน้นเรื่องภายในจิตใจอย่างแท้จริง
             กรมสามัญศึกษา หน่วยศึกษานิเทศก์(2532 : 2) กล่าวว่า ค่านิยมเป็นความคิดเห็นในเรื่องความดี เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับความประพฤติของคน และมีเกณฑ์ในการตัดสินความดีด้วยคุณธรรมและจริยธรรม เนื่องจากความหมายของคำใกล้เคียงกันมาก จนบางครั้งจะเรียกค่านิยมที่เป็นเรื่องความประพฤติในสิ่งที่ควรปฏิบัตินี้ ในชื่อของคุณธรรมจริยธรรมไปเลยก็มี
   1.2.1 การขับเคลื่อนการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของโรงเรียนบ้านห้วยโป้ นวัตกรรม คนดีศรีห้วยโป้ โดยใช้รูปแบบ SU CI PU LI MODEL ดำเนินการขับเคลื่อนคุณธรรมจริยธรรมของโรงเรียน โดยมีเป้าหมายคุณธรรม คือ มีวินัย ความซื่อสัตย์ ความพอเพียง จิตสาธารณะ โดยดำเนินการขับเคลื่อนในภาพรวม 4 ด้าน คือ ด้านโรงเรียน ด้านผู้บริหาร ด้านครู และด้านนักเรียน ภายใต้การบริหารงานคุณภาพ PDCA ได้แก่
         1) Plan   คือ การวางแผนในการดำเนินงาน
         2) Do    คือ การลงมือทำตามแผนที่วางไว้
         3) Check คือ การตรวจสอบผลการดำเนินงานกับแผน
         4) Action คือ การปฏิบัติหลังการดำเนินงานบรรลุตามแผน

ภาพที่ 1 การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม “คนดีศรีห้วยโป้ โดยใช้รูปแบบ SU CI PU LI MODEL”
       1.2.2 แนวคิดหลักการทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม เป็นทฤษฎีที่เสนอจิตลักษณะ 8 ประการ ที่อาจเป็นสาเหตุของพฤติกรรมของคนดี คนเก่งและมีสุขของคนไทย (ดวงเดือน พันธุมนาวิน, 2536 อ้างถึงใน ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาพลังแผ่นดินเชิงคุณธรรม,2551 : 19-20) ซึ่งแบ่งเป็น 3 ส่วน ได้แก่ ราก ลำต้น และส่วนที่เป็นดอกและผลของต้นไม้
            ส่วนแรกคือ ราก แทนจิตลักษณะพื้นฐานสำคัญ 3 ประการ ได้แก่

1. สุขภาพจิต หมายถึง ความวิตก กังวล ตื่นเต้น ไม่สบายใจของบุคคลอย่างเหมาะสมกับเหตุการณ์
2. ความเฉลียวฉลาดหรือสติปัญญา หมายถึง การรู้การคิดในขั้นรูปธรรมหลายด้านและการคิด ในขั้นนามธรรมซึ่งมีพื้นฐานมาจากทฤษฎีพัฒนาการทางการรู้การคิดของ Piaget
3. ประสบการณ์ทางสังคม หมายถึง การรู้จักเอาใจเขามาใส่ใจเรา ความเอื้ออาทร เห็นอกเห็นใจ และสามารถคาดหรือทำนายความรู้สึกของคนอื่น

ส่วนที่สองคือ ลำต้น เป็นผลจากจิตลักษณะพื้นฐานที่ราก ประกอบด้วยจิตลักษณะ 5 ประการ ได้แก่

1. ทัศนคติ ค่านิยม และคุณธรรม ทัศนคติ หมายถึง การเห็นประโยชน์-โทษของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ค่านิยม หมายถึง สิ่งที่คนส่วนใหญ่เห็นว่าสำคัญ คุณธรรม หมายถึง สิ่งที่คนส่วนใหญ่เห็นว่าดีงาม ส่วนใหญ่มักจะเกี่ยวข้องกับหลักทางศาสนา เช่น ความกตัญญู ความเสียสละ ความซื่อสัตย์ ความพอใจ ไม่พอใจ ต่อสิ่งนั้น และพร้อมที่จะมีพฤติกรรมต่อสิ่งนั้น
2. เหตุผลเชิงจริยธรรม

เหตุผลเชิงจริยธรรม หมายถึง เจตนาของการกระทำที่ทำเพื่อส่วนรวมมากกว่าส่วนตัวหรือพวกพ้อง ซึ่งมีพื้นฐานมาจากทฤษฎีทางเหตุผลเชิงจริยธรรมของ Kohlberg

3. ลักษณะมุ่งอนาคตควบคุมตน หมายถึง ความสามารถในการคาดการณ์ไกลว่าสิ่งที่กระทำ ลงไปในปัจจุบันจะส่งผลอย่างไร ในปริมาณเท่าใด ต่อใคร ตลอดจนความสามารถ ในการอดได้ รอได้ สามารถอดเปรี้ยวไว้กินหวานได้
4. ความเชื่ออำนาจในตน หมายถึง ความเชื่อว่าผลที่ตนกำลังได้รับอยู่เกิดจากการกระทำของตนเอง มิใช่เกิดจากโชค เคราะห์ ความบังเอิญ หรือการควบคุมของคนอื่น เป็นความรู้สึกในการทำนายได้ ควบคุมได้ของบุคคล ซึ่งมีพื้นฐานมาจากทฤษฎี locus of control ของ รอตเตอร์ (rotter)
5. แรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์ หมายถึง ความมานะพยายามฝ่าฟันอุปสรรคในการทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยไม่ย่อท้อ ซึ่งมีพื้นฐานมาจากทฤษฎีแรงจูงใจของ แมคเคลแลนด์ (McClelland )

ส่วนที่สาม คือ ส่วนของดอกและผล เป็นส่วนของพฤติกรรมของคนดีและเก่ง ซึ่งแสดงพฤติกรรมการทำความดี ละเว้นความชั่ว ซึ่งเป็นพฤติกรรมของคนดี และพฤติกรรม การทำงานอย่างขยันขันแข็งเพื่อส่วนรวมอย่างมีประสิทธิภาพ สามารถแบ่งเป็น 2 ส่วนด้วยกัน (ดวงเดือน พันธุมนาวิน, 2548:อ้างถึงในศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาพลังแผ่นดินเชิงคุณธรรม, 2551 : 20 -21) คือ

1. พฤติกรรมของคนดี ประกอบด้วย 2 พฤติกรรมหลัก ได้แก่

1.1 พฤติกรรมไม่เบียดเบียนตนเอง เป็นพฤติกรรมของบุคคล ที่ไม่ทำร้ายหรือทำลายตนเอง เช่น การดูแลสุขภาพของตนเอง การบริโภคสิ่งที่มีประโยชน์ ไม่ดื่มเหล้า ไม่สูบบุหรี่ ไม่ติดยาเสพติด ไม่เล่นการพนัน
1.2 พฤติกรรมไม่เบียดเบียนผู้อื่น เป็นพฤติกรรมที่ไม่ทำร้าย ทำลายหรือ ทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน เช่น พฤติกรรมสุภาพบุรุษ ไม่ก้าวร้าว ขับขี่รถอย่างมีมารยาท ซื่อสัตย์

2. พฤติกรรมของคนดีและเก่ง ประกอบด้วย ๒ พฤติกรรมหลัก ได้แก่

2.1 พฤติกรรมรับผิดชอบ เช่น พฤติกรรมการเรียนการทำงาน พฤติกรรมการปกครองของหัวหน้า และเคารพกฎหมาย
2.2 พฤติกรรมพัฒนา เป็นการพัฒนาตนเองผู้อื่นและสังคม เช่น ใฝ่รู้ รักการอ่าน เป็นกัลยาณมิตร การอาสา ช่วยเหลือกิจกรรมต่างๆ ของสังคม

จุดประสงค์และเป้าหมาย

     2.1 จุดประสงค์ของการดำเนินการ“คนดีศรีห้วยโป้ โดยใช้รูปแบบ SU CI PU LI MODEL”
            2.1.1 เพื่อพัฒนาระบบบริหารจัดการโรงเรียนตามแนวทางโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.ด้วย “คนดีศรีห้วยโป้ โดยใช้รูปแบบ SU CI PU LI MODEL”
           2.1.2 เพื่อปลูกฝังคุณธรรมอัตลักษณ์ มีวินัย ความซื่อสัตย์ ความพอเพียง จิตสาธารณะ แก่นักเรียนโรงเรียนบ้านห้วยโป้
          2.1.3 เพื่อพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาโรงเรียนบ้านห้วยโป้ ด้วย“คนดีศรีห้วยโป้ โดยใช้รูปแบบ SU CI PU LI MODEL”
          2.1.4 เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องที่มีต่อการบริหารจัดการโรงเรียนตาม “คนดีศรีห้วยโป้ โดยใช้รูปแบบ SU CI PU LI MODEL”
    2.2 เป้าหมายของการดำเนินการ
          2.2.1 เป้าหมายเชิงปริมาณ

นักเรียนโรงเรียนบ้านห้วยโป้ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
ครู และบุคลากรทางการศึกษาโรงเรียนบ้านห้วยโป้

2.2.2 เป้าหมายเชิงคุณภาพ

นักเรียนปฏิบัติตามระเบียบวินัยของโรงเรียนและมีความซื่อสัตย์ต่อตนเองและผู้อื่น
นักเรียนรู้จักแบ่งเวลาในการทำงานและกิจวัตรต่างๆตามหลักความพอเพียง
ครู และบุคลากรทางการศึกษาปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต โปร่งใส ตรวจสอบได้
ครู และบุคลากรทางการศึกษายึดหลักความพอเพียงในการปฏิบัติงาน และดำรงชีวิตเพื่อเป็นแบบอย่างแก่นักเรียน ผู้ปกครอง และชุมชน
ครู และบุคลากรทางการศึกษา นักเรียนมีจิตสาธารณะต่อส่วนรวมทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน

2.2.3 เป้าหมายการต่อยอดพัฒนานักเรียนโรงเรียนบ้านห้วยโป้ ครู และบุคลากรทางการศึกษา สามารถต่อยอดพัฒนาตนเองคุณธรรมจริยธรรมได้อย่างต่อเนื่อง จนได้รับรางวัลต่าง ๆ ระดับเขตพื้นที่ ระดับชาติ