วันไหว้ครู 2568 ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 13 มิถุนายน 2568
วันไหว้ครูของทุกปีมักจัดในวันพฤหัสบดีสัปดาห์ที่ 2 ของเดือนมิถุนายน ซึ่งถือเป็นวันแห่งการแสดงความเคารพต่อครูบาอาจารย์ที่อบรมสั่งสอนศิษย์ให้เติบโตเป็นคนดีของสังคม โดยในปี 2568 นี้ วันไหว้ครูตรงกับ วันพฤหัสบดีที่ 13 มิถุนายน 2568 ซึ่งโรงเรียนส่วนใหญ่ทั่วประเทศไทยจะจัดกิจกรรม “พิธีไหว้ครู” ขึ้นในวันนี้
ความสำคัญของวันไหว้ครูในบริบทการศึกษาไทย
“ครู” ในสังคมไทย ไม่ได้เป็นเพียงผู้ถ่ายทอดวิชา แต่ยังเป็นผู้อบรมขัดเกลาจิตใจ เป็นที่พึ่งทางปัญญา และเป็นแบบอย่างของความประพฤติที่ดี เด็กไทยจึงถูกปลูกฝังให้ “ไหว้ครู” เป็นประจำทุกปี เพื่อแสดงออกถึงความกตัญญู และรับขวัญความเป็นศิษย์อย่างเป็นทางการ
ประสบการณ์จากห้องเรียน: การไหว้ครูไม่ได้มีแค่พิธี
จากประสบการณ์ตรงของครูหลายคน พิธีไหว้ครูคือช่วงเวลาที่ศิษย์ได้ระลึกถึงครูด้วยใจจริง เด็กนักเรียนที่เคยเกเร บางครั้งกลับมาเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมหลังจากการไหว้ครู เพราะรู้สึกถึงสายใยความผูกพันที่เกิดขึ้นในพิธี สะท้อนให้เห็นว่า พิธีไหว้ครูไม่ใช่แค่พิธีกรรม แต่คือพื้นที่ฟื้นฟูความสัมพันธ์ทางจิตวิญญาณระหว่างครูกับศิษย์
กำหนดการวันไหว้ครู 2568 ที่ครูควรรู้
แม้แต่ละโรงเรียนอาจมีรายละเอียดต่างกัน แต่โดยทั่วไป พิธีไหว้ครูจะมีรูปแบบที่คล้ายคลึงกัน โดยมีองค์ประกอบหลักคือ
- การจัดเตรียมพานไหว้ครู – นักเรียนแต่ละห้องจะร่วมกันประดิษฐ์พานไหว้ครู ซึ่งมักประกอบด้วยดอกไม้ที่มีความหมายเฉพาะ เช่น
- ดอกเข็ม แทนความเฉลียวฉลาด
- ดอกมะเขือ แทนความอ่อนน้อมถ่อมตน
- หญ้าแพรก แทนความอดทนและการเจริญเติบโต
- การตั้งโต๊ะหมู่บูชาและครูประจำการ
- การประกอบพิธีตามลำดับ
- พิธีกรกล่าวเปิดงาน
- ตัวแทนนักเรียนกล่าวคำไหว้ครู
- นักเรียนทุกคนพร้อมใจกันกล่าวคำไหว้ครู
- นักเรียนถวายพานไหว้ครู
- ครูประพรมน้ำพระพุทธมนต์
- ครูกล่าวให้โอวาท
ในหลายโรงเรียน จะมีการมอบทุนการศึกษา หรือเชิดชูนักเรียนที่มีความประพฤติดีในโอกาสเดียวกันนี้ด้วย
คำไหว้ครู: เสียงแห่งการขอรับความรู้
คำไหว้ครู
ปาเจราจะริยาโหนติ คุณฺตตะรา
(นักเรียนทุกคนรับพร้อมกัน) ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา บูรพคณาจารย์ อบรมจริยา
ข้าฯ ขอเคารพอภิวันท์ ระลึกคุณอนันต์
ขอเดช กตเวทิตา อีกวิริยะพา
ศึกษาสำเร็จทุกประการ อายุยืนนาน
ให้ได้เป็นเกียรติเป็นศรี ประโยชน์ทวี
(หัวหน้ากล่าวคาถาไหว้ครูตอนจบ)
ปัญญาวุทฒิ กะเรเต เต ทินโนวาเท นะมามิหังฯ
คำปฏิญาณตน
เราคนไทย ใจกตัญญู รู้คุณชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
เรานักเรียน จักต้องประพฤติตน ให้อยู่ในระเบียบวินัย ของโรงเรียน
เรานักเรียน จักต้องไม่ทำตน ให้เป็นที่เดือดร้อน แก่ตนเอง และผู้อื่น
เนื้อเพลง พระคุณที่สาม รวมศิลปิน
ครูบาอาจารย์ ที่ท่านประทานความรู้มาให้
อบรมจิตใจ ให้รู้ผิดชอบชั่วดี
ก่อนจะนอนสวดมนต์อ้อนวอนทุกที
ขอกุศลบุญบารมีส่งเสริมครูนี้ให้ร่มเย็น
ครูมีบุญคุณจะต้องเทิดทูลเอาไว้เหนือเกล้า
ท่านสั่งสอนเรา อบรมให้เราไม่เว้น
ท่านอุทิศ ไม่คิดถึงความยากเย็น
สอนให้รู้จัดเจน เฝ้าแนะ เฝ้าเน้น มิได้อำพราง
* พระคุณที่สาม งดงามแจ่มใส
แต่ว่าใครหนอใคร เปรียบเปรยครูไว้ว่าเป็นเรือจ้าง
ถ้าหากจะคิด ยิ่งคิดยิ่งเห็นว่าผิดทาง
มีใครไหนบ้างแนะนำแนวทางอย่างครู
บุญเคยทำมาตั้งแต่ปางใด เรายกให้ท่าน
ตั้งใจกราบกราน เคารพคุณท่าน กตัญญู
โรคและภัย อย่ามาแผ้วพานคุณครู
ขอกุศลผลบุญค้ำชู ให้ครูมีสุขชั่วนิรันดร
(ซ้ำ *)
ให้ครูมีสุขชั่วนิรันดร
มิติทางจิตวิทยา: วันไหว้ครูสร้างพลังบวกทั้งครูและศิษย์
ข้อมูลจากสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ระบุว่า พิธีไหว้ครูช่วยส่งเสริม “คุณธรรมพื้นฐาน” ได้แก่ ความเคารพ ความกตัญญู และความสำนึกในหน้าที่ของตนเอง อีกทั้งยังช่วยสร้างบรรยากาศของ “ห้องเรียนที่ปลอดภัย” (Safe Learning Space) ซึ่งเป็นหัวใจของการศึกษาในศตวรรษที่ 21
ครูที่มีประสบการณ์จริงบอกว่า วันไหว้ครูคือ “วันแห่งแรงบันดาลใจ” ที่ได้เห็นลูกศิษย์ทุกคนพร้อมใจกันแสดงความรักและเคารพครู ทำให้ครูรู้สึกว่าหน้าที่ของตนยังมีความหมาย
แนวทางการจัดกิจกรรมวันไหว้ครูให้มีความหมายในปี 2568
เพื่อให้วันไหว้ครูปี 2568 เป็นมากกว่าพิธี ควรพิจารณาแนวทางต่อไปนี้
- เชื่อมโยงกับการเรียนรู้ในห้องเรียน เช่น ให้เด็กทำรายงานสั้นเกี่ยวกับครูที่เขาชื่นชม
- ส่งเสริม Soft Skills เช่น การสื่อสารในที่สาธารณะผ่านบทบาทพิธีกรนักเรียน
- ใช้เทคโนโลยีร่วมสมัย เช่น ถ่ายทอดสดพิธีผ่าน Facebook Live ของโรงเรียน
- จัดเวทีสะท้อนความรู้สึกของนักเรียน เช่น บอร์ด “เขียนถึงครูของฉัน” ในบริเวณงาน
- สอดแทรกการเรียนรู้เรื่องประวัติของวันไหว้ครูและความสำคัญของครูในสังคมไทย
สรุป: วันไหว้ครู 2568 กับภารกิจของครูในศตวรรษใหม่
ในยุคที่การศึกษาเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว วันไหว้ครูยังคงเป็นหมุดหมายสำคัญที่ช่วยย้ำเตือนทั้งครูและศิษย์ถึงคุณค่าของความสัมพันธ์เชิงจิตวิญญาณที่อยู่เหนือหนังสือเรียน
วันที่ 13 มิถุนายน 2568 นี้ อย่าลืมเตรียมใจ เตรียมกิจกรรม และเตรียมสร้างความทรงจำดี ๆ ไว้ร่วมกันในวันไหว้ครู
เพราะ “การศึกษา” จะเกิดขึ้นได้อย่างเต็มศักยภาพ ก็ต่อเมื่อ “ศิษย์พร้อม ครูเต็มใจ และวัฒนธรรมแห่งความเคารพยังคงอยู่”
อ้างอิง
- สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)
- สมาคมครูแห่งประเทศไทย
- พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม
- ประสบการณ์ตรงจากคุณครูในเครือข่าย “ครูเชียงราย”
